Van oorsprong tot heden: de evolutie van de Amsterdamse kademuren

Als je aan Amsterdam denkt, denk je aan grachten. De Herengracht, Prinsengracht en Keizersgracht zijn typische voorbeelden van grachten die de authentieke uitstraling van Amsterdam weergeven. In 2010 werd de grachtengordel van Amsterdam zelfs geplaatst op de UNESCO werelderfgoedlijst.

Om het water te scheiden van de kade zijn honderden jaren geleden kademuren gebouwd. Eerst door particulieren, later door de stad zelf. Deze kademuren vormen een wezenlijk onderdeel van de grachten en het is dan ook belangrijk dat deze stevig zijn. Juist dát is wat momenteel een groot probleem in Amsterdam is: ze bezwijken.

Tot in de late 16^e eeuw waren kades de verantwoordelijkheid van de grachtenpand eigenaren. Particuliere aannemers en timmermannen legden beschoeiing aan en de eigenaren moesten opdraaien voor de kosten. Het gevolg: er zat geen eenheid in de kades en er werd gewerkt met het goedkoopste materiaal. Houten beschoeiing was in die tijd het goedkoopst, maar stenen kades waren duurzamer en representatiever. Onder andere om die reden begon het stadsbestuur zich vanaf de 16^e eeuw bezig te houden met de inrichting van openbare ruimtes. De eerste stenen kademuur werd in 1526 gerealiseerd en in 1591 nam het stadbestuur de gehele aanleg over. Dit waren de eerste stappen die hebben geleid tot de kademuren die wij nu kennen.

Amsterdam kent ongeveer zeshonderd kilometer aan kademuur en in anno 2023 is daarvan tweehonderd kilometer écht aan vervanging toe. Op veel plaatsen zijn de kademuren verouderd en voldoen ze niet meer aan de huidige veiligheidsnormen. Veel kademuren zijn oud en daardoor niet ontworpen voor het huidige niveau van verkeer en activiteit langs de grachten. Door een structureel gebrek aan onderhoud is in de afgelopen paar jaar al acht kilometer in elkaar gestort; met een soort sinkhole als gevolg.

Om de veiligheid in de stad te garanderen en verdere schade te voorkomen is het noodzakelijk om de kademuren te vervangen of te renoveren. In 2019 startte Gemeente Amsterdam daarom een traject om dit op grootschalig niveau te gaan doen. Miljoenen euro’s werden vrijgemaakt en naast de traditionele manier werd er ook gekeken naar innovatieve ideeën. Zo kwam de gemeente bij drie samenwerkingsaannemers terecht die ieder hun eigen innovatieve idee mochten gaan bewijzen. Na een lange tijd vol testen, berekeningen en onderzoek werd in april 2023 het eerste element namens Kade 2.020 geplaatst. Een prachtige mijlpaal waarna nog velen zullen volgen.

Meer weten over onze techniek? Volg Kade 2.020 dan op LinkedIn of Facebook. Wekelijks zullen hier nieuwe updates verschijnen!